R.D., isimli bir okur, kendisini avukatlık bürosundan aradığını söyleyen ve hakkındaki şikâyetten kurtulmak için on bin lira isteyen dolandırıcılara banka bilgilerini kaptırınca hesabındaki 170 bin lira çalındı.
R.D. ne yapabileceğini öğrenmek istiyor. Başta mağdur R.D. olmak üzere bir çok insan dolandırıcılara karşı ne yapabilecekleri ve dolandırıcılıktan nasıl korunabileceklerini Avukatı Ergün Vardar şöyle anlattı:
Vardar, “Mağdur olduğunuz böylesi bir durum karşısında derhal şikâyet için en yakın emniyet birimine ya da Cumhuriyet başsavcılığına müracaat ederek suç duyurusunda bulunun. R.D. de Çankırı Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmalı” dedi ve dolandırıcılıktan korunabilmek için akılda tutabileceğiniz ipuçlarını verdi:
KORUNMANIN İPUÇLARI
“Kişisel bilgilerinizi güvende tutun. Banka şifreleri, telefonunuza ait şifreler, sosyal medya hesaplarınıza ait şifreler ve kimlik bilgileri gibi özel bilgilerinizi kimseyle paylaşmayın. Şifrelerinizi düzenli olarak değiştirin. Rehberden rastgele telefon numaralarını arayarak satış yapmaya çalışan kişilere karşı temkinli olun. Onlara sizi ikna edebilecekleri kadar geniş bir zaman tanımayın.
850’Lİ NUMARALARA DİKKAT
Dolandırıcıların en sık kullandığı yöntemlerden olan telefon dolandırıcılığında insanlar kandırılıp tuzağa düşürülüyor. Dolandırıcıların kullanmakta olduğu belli telefon numaraları bulunuyor. Bu numaralar genellikle geri arandığında ulaşılmayan telefonlar. Numaralar alan kodları ile başlayabileceği gibi ülke kodları ya da 0850 ile de başlayabiliyor.
POLİS, SAVCI PARA İSTEMEZ
Kendisini polis, savcı ya da asker şeklinde tanıtan dolandırıcılar genellikle “suça karıştınız”, “terör örgütüne yardımda bulundunuz” gibi ithamlarda bulunarak para talep ediyor. Unutmayınız, kamu görevlileri hiçbir zaman sizi telefonla arayarak para talep etmez.
ŞİFRENİZİ VERMEYİN
“Banka çalışanı”, “sigorta temsilcisi” olarak tanıtan dolandırıcılar, otomatik ödeme talimatı ile faturalarını kolayca ödeme imkânı, sağlık sigortası fırsatları gibi kampanyalar sunarak mağdurların kredi ya da banka kartı numarasını elde etmeye çalışıyor. Böylece kart bilgilerini ele geçiren dolandırıcılar, mağdurların banka hesaplarını boşaltıp kredi kartlarından diledikleri gibi çekim yapabiliyor.
İCRA YÖNTEMİ
Özellikle herhangi bir icra borcu bulunan kişilere yönelik kullanılan bir dolandırma yönteminde de vergi ödemesi yapan kişiler hedef alınıyor. Kişilerin cep telefonlarına “... nolu dosyanızın ... tutarda borcu bulunmakta şeklide mesajlar geliyorsa dikkat edin. Arama bildirme yöntemi ile de kısa mesaj yoluyla dolandırıcılıklar yapılıyor. Aslında sizi hiç aramamış olan bir kişinin numarası size “05xx xxx xx xx” nolu telefon sizi ... saatinde aradı” şeklinde mesaj olarak gönderiliyor. Bu telefon numaraları belli bilgisayar programları ile arama yaptığınızda sizden belli tutarlar tahsil ediliyor.
‘HEDİYE KAZANDINIZ’ TUZAĞI
Hediye kazanılmış ürün vaadiyle gelen e-postalar, özellikle de antivirüs reklamları sahte olabilir. Bunların içerdiği ek dosyalar veya bağlantıların götürdüğü adresler zararlı yazılımlarla sahip olduğundan bu yazılımlar dolandırıcıların bilgisayardan şifreleri çalmasına neden olabilir. Bu nedenle bu içerikteki maillerin açılmaması en sağlıklı yöntemdir.
‘KAPIDA ÖDEME’Yİ SEÇİN
İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde satın alınan ürün ile teslim edilen ürünün farklı olması, piyasa fiyatının çok altında satılan elektronik ürünlerin yerine bambaşka bir ürün gönderilmesi ya da güvenilirliği olmayan bir internet sitesine verdiğiniz bilgileriniz ile hesabınızdan/kredi kartınızdan bilginiz dışında para çekilmesi gibi dolandırıcılıklar söz konusu olabilir.
Bu durumlardan kendinizi koruyabilmek için güvenliğinden emin olmadığınız sitelerde ödeme şeklini ‘kapıda ödeme’ olarak seçin ve ürünü gördükten sonra ödemeyi gerçekleştirin.
HESABI ÇALMA
Sosyal medya üzerinden hesapların ele geçirilmesi yoluyla yapılan dolandırıcılıklarda yakınlarınıza ait sosyal medya hesapları kullanılarak sizden dolandırıcılar para isteyebilir. Bu gibi bir durumla karşılaştığınızda size mesaj gönderdiğini düşündüğünüz yakınınızı arayarak onunla iletişim kurmak size yol gösterecektir.
EVLENME VAADİ
Sosyal medya üzerinden kullanılan bir başka yöntemde ise sahte hesaplar açan dolandırıcılar, flört, evlenme ve benzeri vaatler ile karşı taraftan para ve benzeri değerler isteyebiliyor.
ÖDEME PLANI
Ekonomik güçlüğe düşen mağdura internet, telefon, posta gibi yollarla ulaşan dolandırıcılar, borçların ödenmesinde yardımcı olacak ödeme planları sunup, gösterilen veya yatırılan teminatları türlü şekillerde çalarak kayıplara karışıyor.
KURUM DOLANDIRICILIĞI
En yaygın internet dolandırıcılıklarından birisinde de dolandırıcılar yasal bir kurum gibi davranarak hesap bilgilerini çalıyor. Bu yöntemde yanlış bir bağlantıya tıklayıp gerçekten bankaya girdiğini sanan kullanıcı, sahte bir siteye girerek şifresini dolandırıcılara kaptırabiliyor. Böylelikle mağdurun banka hesabına internet üzerinden girebilen dolandırıcılar mağdurların hesaplarındaki paraları kendi hesaplarına aktarabiliyor.
SMS’LE DOLANDIRICILIK
Kısa mesaj dolandırıcılığı, dolandırıcıların kişilere sahte veya yanıltıcı kısa mesajlar (SMS) göndererek, onları yanıltmaya ve kişisel bilgilerini ele geçirmeye çalıştıkları bir tür dolandırıcılık yöntemi. Bu dolandırıcılık türünde, genellikle kurumsal isimler, kargo şirketleri veya finans kuruluşları gibi güvenilir kurumların isimleri kullanılarak alıcıları bir eylemde bulunmaya teşvik etmek amacıyla sahte bilgiler içeren SMS’ler gönderilir.
SAHTE KARGO TAKİP MESAJI
Sahte Kargo Takip Mesajları: Kişilere, sahte bir kargo şirketi adı altında gönderilen mesajlarda, bir paketin yolda olduğu ve takip edilmesi gerektiği belirtilir. Kullanıcılar, bu mesajlara tıklayarak veya belirtilen numaraya cevap vererek dolandırıcıların tuzağına düşebilir.
Sahte Kampanya ve Ödül Bildirimleri: Kişilere kazandıkları ödülleri veya kampanyalardan faydalanabilecekleri bilgisi içeren sahte mesajlar gönderilir. Bu mesajlara itibar eden kişiler, kişisel bilgilerini veya para transferi yapabilirler.
Phishing (Oltalama) SMS’leri: Sahte bir banka veya finans kuruluşu adı altında gönderilen SMS’lerde, kullanıcılardan kişisel bilgilerini güncellemeleri veya bir bağlantıya tıklamaları istenir. Bu şekilde kişisel bilgiler ele geçirilir.
TELEFONDAKİ AVUKAT OLMAYABİLİR
Vardar, “Avukatlık bürosundan aradığını belirten ve kendisini avukat olarak tanıtıp sizden kişisel banka bilgilerinizi talep eden her şahıs avukat değildir. Her meslekte iyiler ve kötüler var. Avukatlık bürosundan arıyoruz dolandırıcılığı çok arttı, dikkat edin” uyarısında da bulundu.
Okurlarım dolandırıcılık suçunun cezasını da öğrenmek istiyorlar. Vardar’ın verdiği bilgiye göre, dolandırıcılık suçu “basit” ve “nitelikli dolandırıcılık” olarak ikiye ayrılıyor. “Basit dolandırıcılık” suçunun cezası bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası. “Nitelikli dolandırıcılık” suçunun cezası ise üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası. “Basit dolandırıcılık” suçu uzlaşmaya tabi. Ancak, “nitelikli dolandırıcılık” suçu uzlaştırmaya tabi değil. “Nitelikli dolandırıcılık” suçunda ağır ceza mahkemesi görevli. “Basit dolandırıcılık” suçunda asliye ceza mahkemesi görevli.